بيژن نيابتی
30 شهريور 1384
" نگاهی ديگر به انقلاب درونی مجاهدين ، اندکی از درون ، اندکی از برون" !
بخش بيست و يکم : مرواريد !
گفتگوهای " اتحاديه ميهنی کردستان " با دولت عراق که در سال 62 جريان داشت و نهايتا به پذيرفتن " جلال طالبانی " توسط شخص " صدام حسين " در تاريخ سوم ديماه همانسال ( 24 دسامبر 1983 ) انجاميده بود ، جريان يه کتی را در رابطه با سلسله مراتب تضادهای منطقه که در آنزمان اساسا حول جنگ ايران و عراق شکل گرفته بود ، به مجاهدين نزديک می کند . متعاقب اين ديدار و بدنبال پيام دوستانه ای که توسط " مسعود رجوی" برای يه کتی فرستاده می شود ، نامه ای در تاريخ سيزدهم اسفند 62 ( سوم مارس 1984 ) ، توسط طالبانی برای رجوی ارسال می شود که در واقع بيان مواضع سياسی آنروز آنها ، چه در رابطه با رژيمهای ايران و عراق ، چه در مورد جنگ ميان دو کشور همسايه و چه در رابطه با مجاهدين و اپوزيسيون ايرانی مستقر در مناطق کردنشين عراق ، می باشد .
در اين نامه طالبانی ضمن تقديم " سلامها و بهترين آرزوها " برای مجاهدين و آرزوی " موفقيت در مبارزه عادلانه آنان بر عليه دار و دسته مرتجعی که بر خلق برادر ايران تسلط يافته است " ، صراحتا جنگ ايران و عراق را " در خدمت استعمار و صهيونيزم و ارتجاع " ارزيابی کرده و می نويسد که " تلاش باند مرتجع خمينی در تحميل سلطه ديکتاتوری مطلقه اش زير پرده ولايت فقيه عليه خلقهای مسلمان ، خطر بزرگی را عليه مبارزات اين خلقها برای آزادی و دمکراسی و حق تعيين سرنوشتشان توسط خودشان و چشم انداز اين خلقها در جهت زندگانی پيشرفته عصر و ترقی و پيوستن به کاروان تمدن جهانی بوجود می آورد . "
وی همچنان ضمن اشاره به " گفتگوهای رهبری اتحاديه ميهنی با دولت عراق در جهت دستيابی به دمکراسی و خودمختاری برای کردستان " وعده می دهد که " در آنصورت کردستان عراق را پايگاه پشتيبانی و حمايت برای مبارزات تمامی نيروهای مترقی ايرانی قرار خواهيم داد . "
به نتيجه نرسيدن اين گفتگوها با دولت عراق که به قطع کامل آن در ديماه 1363 ( ژانويه 1985 ) می انجامد ، جريان يه کتی را بناچار بسمت " دار و دسته مرجع " حاکم بر ايران می کشاند . در اين رابطه طالبانی با ارسال نامه ای به خامنه ای ، از وی که در آنروزها مقام رياست جمهوری را عهده دار بود ، خواستار کمکهای تسليحاتی می گردد . در پاسخ ، خامنه ای می گويد که " شما ابتدا بايد موضع خودتان را در رابطه با ما روشن کرده و اثبات کنيد که بطرف ما آمده ايد تا ما هم کمک در اختيار شما قرار دهيم " .
1
اين نامه نگاريها که در ضمن شامل نامه تبريک طالبانی به منتظری به مناسبت اعلام خبر جانشينی خمينی نيز که طی آن وی درخواست پذيرش هيئتی از طرف يه کتی در قم به منظور " تقديم تبريکات " به منتظری را نموده است می گردد ، در تمامی سال 1364 ادامه يافته و از پاييز آن سال رفت و آمد نيروهای رژيم ايران به منطقه محل استقرار " يه کتی " نيز آغاز می گردد که نهايتا به استقرار گروه هايی از سپاه و عوامل اطلاعاتی رژيم ابتدا در " بيتوش" و سپس در محل مقر دفتر سياسی آنان می انجامد .
در اين راستا به خواست رژيم جمهوری اسلامی فشار بر نيروهای اپوزيسيون ايران که در " منطقه محرمه " ساکن هستند ، شدت می گيرد . در 21 اسفند 1364 خواست يه کتی مبنی بر تخليه و واگذاری مقرهای موسوم به " جليلی" و " تدين" در مناطق قاميش و گلاله ، به مجاهدين ابلاغ می گردد . نمايندگان يه کتی صريحا می گويند که مهمترين شرط رژيم ايران برای پذيرفتن آنان اين است که مخالفين آن رژيم در مناطقی که يه کتی هست ، حضور نداشته باشند . مجاهدين با منفجر کردن اين دو مقر خود و عقب نشينی از منطقه محرمه ، موقتا مسئله را خاتمه می دهند .
سه هفته بعد از اين جريان در 14 فروردين سال 65 ، يک هنگ آموزشی مجاهدين که در حوالی " پايگاه منصوری" به تمرين تيراندازی مشغول بود ، هدف حمله دوباره نيروهای يه کتی قرار می گيرند که چهار نفر آنان زخم سطحی برمی دارند . بدنبال آن ابراهيم ذاکری ( کاک صالح ) که مسئول وقت کردستان مجاهدين بود ، طی نامه ای به طالبانی خواستار تعيين تکليف نهايی گرديده و اعلام می دارد که رهبری مجاهدين برای تنظيم سياست جديدش با شما خواهان مطلع شدن از موضع رسمی شما در قبال اين تهاجم جديد می باشد .
پاسخ " يه کتی" زياد بطول نمی انجامد ! در 23 تير ماه همانسال يک خود روی مجاهدين در جاده سليمانيه ــ کرکوک مورد تهاجم افراد طالبانی قرار گرفته و از 5 نفر سرنشينان آن تنها " عاصفه " دختر هشت ساله " فاطمه زائريان " که هنوز از آمدنش به عراق دو هفته نيز نگذشته است ، جان به سلامت می برد .
مجاهدين باز هم سکوت می کنند . در عوض چند روز بعد از اين تهاجم يه کتی ، در دوم مرداد ماه برای آنان پيامی می فرستند . در اين پيام ضمن تاکيد بر اين موضوع که مجاهدين تا آنروز علی رغم تمامی عملکردهای " يه کتی " ، هيچ قدمی عليه آنان و منافعشان بر نداشته اند ، برای گفتگو با آنان ابراز آمادگی می کنند .
ولی " اتحاديه ميهنی " تصميم خودش را مدتها ست که گرفته است و جايگاه خود را در قطب بندی شکل گرفته در منطقه در کنار رژيم " جمهوری اسلامی " تعريف کرده است . بنابراين پاسخ آنان پيشاپيش قابل گمانه زنی است .
پاسخ اينبار اما صرفا پاسخی جنائی نيست ! برای نشان دادن حسن نيت خود به رژيم " جمهوری اسلامی " هم نيست ! فراتر از آن يک پاسخ سياسی است .
2
تهاجم روز سه شنبه 15 مهر ماه 1365 ، به يک گروه 11 نفره از يک واحد عملياتی مجاهدين که قصد ورود به ايران را در منطقه زير پوشش " يه کتی " داشتند و با آتش آنان ده نفر از اعضای اين واحد در جريان عبور از روستای " پشت آشان " جان می بازند ، يک پيام سياسی را با خود به همراه دارد . اينکه از اين به بعد هر تهاجمی به خاک تحت حاکميت " جمهوری اسلامی" از منطقه کردستان عراق ، واکنش نظامی " يه کتی " را بدنبال خواهد داشت .
يکماه بعد هم در ادامه منطقی اين روند ، طالبانی به تهران می رود و در 17 آبانماه 65 با باقر حکيم ملاقاتی انجام می دهد که خبر آن در روز بعد از راديوی رژيم نيز پخش می گردد . بدين ترتيب رهبری " ضد امپرياليستی ــ ضد ارتجاعی " ! " يه کتی " ، سفره اش را که با گل ! " جمهوری اسلامی " آراسته بود ، با سبزه " مجلس اعلا " و ايضا " سپاه بدر " تکميل می کند .
با اينحال اينبار هم مجاهدين علی رغم شکستن سکوت خود و موضعگيريهای شداد و غلاظ عليه " يه کتی " بازهم بجز افشاگری کار ديگری نکرده و به عمل متقابل دست نمی زنند . بر عکس با عقب نشينی از مناطقی که " اتحاديه ميهنی " در آنجا حضور دارد ، از ورود به درگيری نظامی با آنها خود داری می کنند .
کرد کشی !
عدم حضور مجاهدين در مناطقی که نيروهای " اتحاديه ميهنی " در آنجا تردد داشتند و ضعف " جمهوری اسلامی " در دوران پايانی جنگ و پذيرفتن آتش بس اجباری متعاقب آن ، عملا زمينه درگيريهای بعدی ميان اين دو نيرو را از ميان بر می دارد .
پايان جنگ و اعلام آتش بس ميان دولت عراق و نيروهای ائتلاف به رهبری آمريکا که تضعيف همه جانبه رژيم عراق و به تبع آن يک " خلاء قدرت " بی سابقه را سبب می گردد ، نيروهای اپوزيسيون قومی ــ مذهبی عراق را که اساسا توسط رژيم ايران ، هدايت می شوند به تحرک وا می دارد . پيام " جرج بوش " رئيس جمهوری وقت آمريکا که طی آن صراحتا مردم عراق را به قيام عليه رژيم " صدام حسين " دعوت می کند ، نه تنها در ميان اين اپوزيسيون به مثابه کارت دعوتی برای تصاحب قدرت سياسی درعراق تلقی می شود که برای دولت " رفسنجانی " نيز حکم " چراغ سبزی" را دارد که راه را برای تحقق رويای ديرينه " نظام مقدس" ، يعنی دست سازی يک " جمهوری اسلامی " ديگر در عراق ، باز کرده است . رويايی که تحقق آن رهايی استراتژيک ارتجاع وحشی حاکم بر ايران از دست عمده ترين و جديترين اپوزيسيون خود يعنی مجاهدين را نيز قاعدتا در بر خواهد داشت .
جمعه سوم اسفند 1369 ، " مسعود رجوی" طی پيامی به رزمندگان " ارتش آزاديبخش" ضمن اشاره به پشت سر گذاشتن " خطيرترين دورانهای حيات کل مقاومت ايران و هم چنين مجاهدين و ارتش آزادی " سخن از ورود به يک " سرفصل جديد " و ضرورت آمادگی تمام عيار برای برخورد با شرايط پيچيده شونده ای می راند که در
3
انتظار مجاهدين می باشد . او با ذکر اينکه " از اين پس حوادث شتاب بيشتری به خود می گيرند " برای نخستين بار به " ماموريت و رسالتی " اشاره می کند که " خدا و خلق ايران بر دوش تک تک مجاهدين " قرار داده است .
روز شنبه 18 اسفند 69 ، مجاهدين طی اطلاعيه ای نسبت به بسيج گسترده رژيم حاکم بر ايران در جهت نفوذ به عراق و رساندن مهمات و تدارکات به " مزدوران خود" در عراق ، هشدار می دهند . اگر چه اطلاعيه مجاهدين هيچ اشاره صريحی به هويت اين " مزدوران " ندارد ، با اينحال مشخص است که جدای از عناصر " سپاه بدر " و " مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق " ، مخاطب اصلی " اتحاديه ميهنی کردستان " يعنی همان " دار و دسته طالبانی " است که مستقل از آن سوابق مشعشع در همکاری با رژيم " جمهوری اسلامی " ، هم اکنون نيز با استقرار در شهر " طوز" که در شمال غربی قرارگاه حنيف و 200 کينومتری شمال بغداد قرار داشت و تصميم برای تهاجم به " سليمان بک " در صدد به محاصره در آوردن محل استقرار ارتش آزاديبخش در طول جنگ " ائتلاف" عليه عراق ، يعنی " قرارگاه حنيف " می باشد .
مجاهدين يکبار ديگر برای خودداری از يک درگيری گسترده با نيروهای " يه کتی " که اساسا هيچ منفعتی در آن نداشتند ، تصميم خود مبنی بر تخليه " قرارگاه حنيف " و عقب نشينی به سمت " قرارگاه اشرف" را به اطلاع نيروهای محاصره کننده رسانيده و متعاقب آن ستونهای منظم ارتش آزاديبخش را به سمت " قرارگاه اشرف" به حرکت در می آورند .
هدف قرار گرفته شدن يکی از فرماندهان ارتش آزاديبخش بنام " رضا کرم علی " و نفرات همراه او در اين عقب نشينی توسط " يه کتی " در روز دوشنبه 20 اسفند ماه ، که به کشته شدن او و زخمی شدن تنی چند از همراهانش می انجامد ، مجاهدين را به ناچار وارد يک مصاف نظامی گسترده با نيرويی می کند که اساسا با اتکاء به حمايتهای لجستيکی ــ اطلاعاتی بی دريغ " جمهوری اسلامی " قصد تصاحب قدرت سياسی در بغداد را در مخيله می پروراند . آنهم با نيروهايی که حتی به سلاح سنگين نيز مسلح نبوده و جز جنگ پارتيزانی هيچ نياموخته اند . بديهی بود که بدون " جمهوری اسلامی " حتی تصور فتح بغداد نيز برای اين جريان عشيرتی ، بسا غير واقعی می نمود . با اينحال برای تمامی طرفهای درگيری واضح و مبرهن بود که راه " يه کتی " به بغداد از " اشرف " می گذرد !
در شرايطی که در منطقه اثری از نيروهای وابسته به رژيم عراق به جای نمانده و سربازان عراقی سلاحهای خود را رها کرده و هر يک به سويی گريخته اند ، نيروهای اطلاعاتی رژيم " جمهوری اسلامی " هر روز بيشتر از روز پيش در داخل خاک عراق مستقر می گردند . آنان که مرکز تجمعشان را در مرکز استخبارات شهر " کلار " قرار داده اند ، با گسيل کاروانهای طويل تدارکات و سلاح و مهمات به تغذيه دائم " يه کتی " می پردازند . مهمتر از آن پيشروی نيروهای مسلح به سلاحهای سبک و نيمه سنگين " يه کتی " نيز بدون آتش پشتيبان سنگين توپخانه و کاتيوشای رژيم ايران نيز از اساس امکان پذير نيست !
4
با شروع درگيريها ، نيروهای ارتش آزاديبخش که بر خلاف حريف خود به سلاحهای سنگين مجهز می باشند ، در يک نوار 150 کيلومتری گسترش يافته و به تصرف نقاط استراتژيک منطقه اقدام می نمايند .
مهمترين تعرض ارتش آزاديبخش که در ساعت 5 بامداد روز دوشنبه 5 فروردين 1370 آغاز می گردد ، در 11 محور و در نواری به طول 150 کيلومتر و عمق 50 کيلومتر در منطقه عمومی قره تپه ــ جلولا و خانقين آغاز می گردد ، " مرواريد 1 " نام می گيرد .
يک هفته بعد نيز با تهاجم مستقيم پاسداران رژيم " جمهوری اسلامی " که بدليل شکست فاحش نيروهای مشترک سپاه و " يه کتی " در عمليات " مرواريد 1 " اينبار خود راسا تهاجم گسترده ای را در 4 محور و در منطقه مرزی قصر شيرين عليه مواضع ارتش آزاديبخش واقع در ارتفاعات مرواريد در شمال شهر جلولا ، ارتفاعات آق داغ صغير و شمال شهر خانقين آغاز کرده بودند ، عمليات تدافعی " مرواريد 2 " در روز دوشنبه 12 فروردين 70 ، آغاز می گردد که تا 23 فروردين همانسال ادامه می يابد و نهايتا دروازه ورود به بغداد از راه اشرف تا اطلاع ثانوی گل گرفته می شود.
پس از مرواريد ، يک اتهام ديگر نيز به پرونده قطور مجاهدين اضافه می گردد ! کردکشی ! اتهام زنندگان مشخصند . رژيم " جمهوری اسلامی " و " اتحاديه ميهنی کردستان عراق " . سياسی بودن اين اتهام نيازی به اثبات ندارد ! نه اينکه مجاهدين در مرواريد کردی نکشته اند که کشته اند ، همانگونه که در طول ساليان " جنگ آزاديبخششان " بسا فارس و آذری و لر و بلوچی را نيز که در صفوف دشمن به مصافشان آمده بود کشته اند . ماهيت " طرفهای درگير " در جريان عمليات " مرواريد 1 و 2 " نه برای رژيم عراق مجهول بود ، نه برای ارتجاع حاکم بر ايران . نه برای نيروهای ائتلاف و نه سازمان ملل متحد و نه حتی برای نيروهای سياسی ديگری در همان کردستان عراق مثل " حزب دمکرات کردستان عراق " که هيچگاه نه تنها به درگيری با مجاهدين کشيده نشده بودند که بعضا افراد قطع شده مجاهدين را در جريان همين درگيريها فی المثل در سليمانيه نيز از معرکه خارج کرده بودند . بنابراين بديهی است که اين اتهام هدفی جز تحريک توده های نا آگاه کردستان عراق به منظور تنگ کردن فضای تنفسی مجاهدين و بهانه دادن بدست مجامع بين المللی معلوم الحالی که حقوق بشر را به مثابه ابزاری در جهت تحقق اهداف سياسی خود می پندارند ، نداشته و ندارد .
مرواريد يک سرفصل است . اينک پس از ده سال مبارزه مسلحانه و عملی نشدن سرنگونی قهرآميز رژيم " جمهوری اسلامی " ، مجاهدين می بايستی به گزينشی نوين در استراتژی بپردازند . تا اينجای کار رهبری مجاهدين يک انتقاد به خود جدی را در رابطه با اشتباه در تحليلهای استراتژيک خود چه در زمينه " سرنگونی کوتاه مدت" و استراتژی " جنگ چريک شهری " و چه در رابطه با تئوری فروپاشی محتوم رژيم بدنبال پذيرش آتش بس و يا مرگ خمينی ، به نيروهای خود بدهکار است .
از سوی ديگر نشاندن لفظ " تدافعی " در کنار " عمليات مرواريد " برای اولين بار
5
و پس از ده سال تهاجم مستمر ، جدای از اهداف البته بسيار مهم آن مبنی بر برجسته کردن اين واقعيت که اين عمليات اساسا ماهيت دفاع از موجوديت ارتش آزاديبخش را داشته و نه چيز ديگری ، با اينحال يک واقعيت نوينی را نيز در خود مستتر دارد و آن بيان ورود رژيم " جمهوری اسلامی " به مرحله تهاجم و انبساط و فرو رفتن مجاهدين و ارتش آزاديبخششان به يک دوران دفاع مستمر و به تبع آن انقباض هر چه بيشتر !
در عين حال " مرواريد " يک پيروزی خيره کننده نظامی ــ سياسی برای مجاهدين هم هست . با " مرواريد " ، پای استقرار استراتژيک مجاهدين در عراق سفت می شود. چه رژيم عراق که ماندن خود را در حاکميت تا حدودی به مجاهدين و مقاومت آنان مديون است و چه " مجاهدين خلق ايران " که برای اولين بار در اين دنيای متکی به تعادل قوای صرف ، يک همپيمان منطقه ای استراتژيک يافته اند که ظرفيت تحمل يکی از معدود جريانات انقلابی و راديکال به جا مانده از دوران جنگ سرد را دارا بوده و آماده پرداخت بهای سياسی آن چه به لحاظ منطقه ای و چه به لحاظ بين المللی نيز می باشد ، هر دو در چهره طرف مقابل سيمای يک متحد استراتژيک را می بينند . مجاهدين نشان داده بودند که در رابطه با هم پيمانشان نه فقط قابل اعتمادند بلکه به مثابه يک " پارامتر قدرت " در رابطه با فعل و انفعالات منطقه نيز قابل محاسبه اند .
و بدين ترتيب رهبری مجاهدين به جای رفتن در وادی انتقاد از خود و تغيير استراتژی به يک سرمايه گذاری استراتژيک در چارچوب الزامات ژئوپليتيک منطقه پرداخته و با استفاده از وضعيت مناسبی که بدنبال " مرواريد " در عراق و برای ارتش آزاديبخش بوجود آمده ا ست ، به تقويت هر چه بيشتر ارتش و تزکيه سازمان خود می پردازد .
اينک زمان پياده کردن مهمترين آماج " انقلاب ايدئولوژيک درونی " مجاهدين فرا رسيده است . رهبری مجاهدين نه تنها هراسی از " ريزش نيرويی " ندارد که اتفاقا خود بدنبال تصفيه نيروهای " کمی " نيز هست . نيروهايی که اگر چه در شرايط تهاجم بسا سودمندند ولی در دوران تدافع جز مسئله داری و مسئله سازی نفعی عايد تشکيلات نخواهند کرد .
يکبار ديگر می رود که تمامی عضويتهای تا کنونی مجاهدين ملغی اعلام گردد . " سازمان حنيف " منحل می شود و اعضای آن نيز خلع رده می شوند و به جای آن " سازمان مريم " متولد می شود . معيار عضويت در اين سازمان جديد گذشتن از چهارمين مرحله انقلاب ايدئولوژيک درونی مجاهدين است . اينبار فقط سازمان نيست که بايد منحل شود . زمان انحلال " ارتش آزاديبخش ملی " نيز فرا رسيده است ! آنچه که بايد از خاکستر آن ارتش سابق متولد شود ، هر چه باشد ، ديگر " ملی " نمی تواند باشد ! اينک فقط مجاهد خلق انقلاب کرده است که صلاحيت عضويت در ارتش جديد يعنی " ارتش مريم " را دارا خواهد بود و لاغير !
زمان جاری و ساری شدن الگوی " طلاق و ازدواج " مريم در ميان تماميت تشکيلاتی مجاهدين فرا رسيده است .
پايان بخش بيست و يک